خبرگزاری مهر، گروه بین الملل-شقایق لامع زاده: نمونه های آماری نشان می دهد که قریب به ۴ درصد جمعیت جهان در زمره مهاجران قرار دارند. در عین حال بررسی های سازمان ملل نیز حاکی از آن است که پدیده مهاجرت در جهان از سال ۲۰۰۰ میلادی از رشدی ۴۹ درصدی برخوردار شده است.
از جمله عللی که انسان ها را چه بصورت فردی و چه بصورت گروهی مجبور به انتخاب گزینه «مهاجرت» می کند عبارتند از: خشونت، اشتغال، احساس نابرابری، کمبود امکانات آموزشی و حتی بعضا امکانات درمانی و درگیری های قومی، قبیله ای، جنگ، کاهش یا نبود امنیت.
وخامت شرایط مهاجرت چه از منظر افراد مهاجر و چه از دریچه کشورهای مهاجرپذیر سازمان ملل را برآن داشت تا با اتخاذ تدبیری در این زمینه به تهیه و تدوین سندی نسبتا جامع در این باره وادارد.
سپتامبر ۲۰۱۶ میلادی، همزمان با نشست سالیانه مجمع عمومی سازمان ملل بهترین فرصت برای طرح، بحث و تصمیم گیری در خصوص پدیده مهاجرت بود که با تبدیل شدن به یک بحران جهانی از شکل عادی خود خارج شده بود. پس از طرح ایده «سند مهاجرتی» از سوی سازمان ملل، آمریکا بعنوان اولین کشور مخالف موضع سرسختانه ای در قبال آن اتخاذ کرد. این در حالی بود که آمریکا مقصد نهایی بیشترین تعداد مهاجر را در سطح جهان به خود اختصاص داده است.
تیم منتخب سازمان ملل در خصوص تهیه و تدوین سند مهاجرتی بدون توجه به مواضع واشنگتن اقدامات و برنامه های خود را شروع و پیگیری کرد تا در نهایت سندی راهبردی شامل ۲۳ هدف در چارچوب بهبود و کنترل پدیده مهاجرت را تنظیم کرد.
پس از تنظیم سند مهاجرتی «آنتونیو گوترش» دبیرکل سازمان ملل در راستای ترغیب کشورهای جهان برای تائید، تصویب و بکارگیری از این این سند آن را «یک موفقیت با اهمیت» قلمداد کرد و از کشورهای عضو سازمان ملل خواست تا مهاجرت را بعنوان «پدیده مثبت جهانی» برسمیت بشناسند.
در بخش هایی از این پیمان متذکر شده است که مهاجران و پناهجویان باید با کلمات مثبت مورد خطاب قرار گرفته و توصیف شوند، چرا که بر اساس این پیمان مهاجران می توانند برای کشور پذیرنده به عنوان «منبع رونق، نوآوری و توسعه پایدار» تبدیل شوند.
از سوی دیگر «لویزه اربور» فرستاده سازمان ملل برای مهاجرت جهانی نیز در این باره اظهار داشت: بیشتر کشورها با این فرضیه موافق هستند که مهاجرت خوب سازمان دهی شده می تواند دستاوردهای خوبی بدنبال داشته باشد.
سند ۳۴ صفحه ای پیمان مهاجرتی سازمان ملل در حالی در ماه جولای سال گذشته میلادی به تصویب ۱۸۱ کشور عضو این سازمان رسید که کشورهای مجارستان، جمهوری دومینیکن، اریتره و لیبی در کنار آمریکا به آن رای منفی دادند و برخی دیگر از کشورها مانند مجارستان، لهستان، بلغارستان، لتونی و ایتالیا خود را ملزم به بکارگیری تمامی مفاد این سند ندانستند.
کمیسر و فرستاده ویژه سازمان ملل در امور مهاجرت بار دیگر در سخنانی عدم اطلاع رسانی صحیح درباره پیمان مهاجرتی را مورد انتقاد قرار داد و خاطر نشان کرد که برخی مخالفت ها با پیمان مهاجرتی سازمان ملل به علت اطلاع رسانی های اشتباه و عدم ارائه توضیحات جامع و لازم درباره آن صورت گرفته است.
بیان این نکته ضرورت دارد که پیمان مهاجرتی سازمان ملل اگر چه به لحاظ قانونی الزام آور نیست، اما می تواند در سایه همکاری کشورها در زمینه مهاجرت، امنیت و ثبات را برای کشورها به ارمغان بیاورد.
به نظر می رسد آنچه که در کنار پیمان مهاجرتی مصوب سازمان ملل می تواند در خصوص پدیده مهاجرت موفق عمل کند این است که به مشکلات ساختاری کشورهای در زمینه های مختلف از جمله آموزش، اشتغال، اقتصاد و امکانات رفاهی که در زمره موضوعات توسعه انسانی هستند بیشتر و جدی تر پرداخته شود. دسترسی بی دغدغه مردم به امکانات و خدمات لازم می تواند آنها را از تصمیم گیری به مهاجرت منصرف کند.
لزوم توجه به زیرساختهای توسعه انسانی در کشورهایی که مهاجرت از آن صورت می گیرد و تخصیص بودجه های بین المللی جهت ایجاد این زیرساختها می تواند راهکار ریشه ای با پدیده مهاجرت باشد. در واقع امنیت زمانی محقق می شود که شرایط «امنیت انسانی» محقق شود تا صلحی پایدار شکل بگیرد و مانع مهاجرات افراد شود یا آنرا به حداقل ممکن برساند.
به نظر می رسد سند مهاجرتی سازمان ملل که توجه ای به مقولات توسعه انسانی دارد می تواند به عنوان گامی مهم در موضوع مهاجرت تلقی شود. اما این سند باید مورد حمایت کشورهایی چون آمریکا نیز قرار بگیرد تا این مسیر راه خود را بتواند طی کند.
نظر شما